Anti-crisis fiscal policy in the face of the COVID-19 pandemic and the energy crisis and its consequences

Authors

  • Aneta Kosztowniak SGH Warsaw School of Economics
  • Krzysztof Drapala SGH Warsaw School of Economics

DOI:

https://doi.org/10.24136/ceref.2025.001

Keywords:

anti-crisis fiscal policy, COVID-19 pandemic

Abstract

The aim of the article is to diagnose the differences in the anti-crisis fiscal policy in 2020-2022 conducted by the governments of Polish, Czech, Hungarian and Slovak during the COVID-19 pandemic crisis and the energy crisis. The following research questions were asked :

What was the fiscal situation of Polish, Czech, Hungarian and Slovak countries after the pandemic and energy crisis at the end of 2024, considering the level and ratio of the deficit and debt of the general government sector to GDP?

What fiscal policy measures have the governments of Poland, the Czech Republic, Hungary and Slovakia taken during the pandemic and energy crisis and what was their scale? Which of the countries incurred the lowest and largest costs in relation to GDP?

The results of the empirical analysis indicate that at the end of 2024, i.e. after the pandemic period and the energy crisis, the best fiscal situation was in the Czech Republic, as evidenced by the lowest debt-to-GDP ratios and general government deficits. Hungary was in the worst situation, with its indicators clearly exceeding the permissible standards applicable in the European Union (general government deficit of 5.1% of GDP and general government debt of 75.8% of GDP).

During the periods of crisis analyzed, the governments of Poland, the Czech Republic, Hungary and Slovakia took many similar measures to correct them. Hungary incurred the largest expenditure on counteracting the effects of the COVID-19 pandemic in relation to GDP. In turn, the Czech Republic spent the largest expenditure on measures to counteract the energy crisis in relation to GDP, and Hungary the least. The main sources of data were the online databases of Eurostat, the European Central Bank, NATO and Bruegel.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Alińska, A. (2016). Antykryzysowa polityka fiskalna – cele, uwarunkowania i instrumenty. Annales Universitatis Mariae Curie - Skłodowska. Sectio H. Oeconomia, 50 (1).

Ancyparowicz, G. (2024). Koszty i efekty pomocy publicznej podczas pandemii COVID-19. Programy UE oraz polskie tarcze antykryzysowe. w K. Marchewka – Bartkowiak, K. Waliszewski, Finanse wobec wyzwań nowej gospodarki. Poznań : Wydawnictwo UEP.

Baker R., Bloom N., Davis S. J., Terry S. J. (2020). COVID – induced economic uncertainty. Working Paper 26983.

Bruegel (2025), Bruegel, https://www.bruegel.org/dataset/national-policies-shield-consumers-rising-energy-prices [data dostępu: 09.01.2025 r.].

Czech K., Karpio A., Wielechowski M., Woźniakowski T., Żebrowska – Suchodolska D.. (2020). Polska gospodarka w początkowym okresie pandemii COVID-19. Warszawa, Wydawnictwo SGGW.

Deklaracja szczytu NATO w Walii z 2014 r., https://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_112964.htm

Dynus, M. (2007). Polityka fiskalna. Toruń: TNOiK.

Działo, J. (2012). Fiscal Rules and Effective Fiscal Policy. Comparative Economic Research. Central and Eastern Europe, 15 (2).

Elak L., Chrząszcz A., Żurawski S., Urbańska N. (2022). Wpływ wojny rosyjsko-ukraińskiej na bezpieczeństwo ekonomiczne Europy. Studia Społeczne (4(39)).

ECB (2025a), https://www.ecb.europa.eu/stats/policy_and_exchange_rates/euro_reference_exchange_rates/html/eurofxref-graph-usd.en.html [data dostępu: 09.01.2025 r.]

European Council, Stability and growth pact: Council launches excessive deficit procedures against seven member states. Retreived 9 January 2025 from https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2024/07/26/stability-and-growth-pact-council-launches-excessive-deficit-procedures-against-seven-member-states/).

European Council, EU sanctions against Russia, Retrieved January 9, 2025, from https://www.consilium.europa.eu/en/policies/sanctions-against-russia/).

European Union, Stability and Growth Act. Retreived 9 January 2025 from https://eur-lex.europa.eu/EN/legal-content/glossary/stability-and-growth-pact.html).

European Parliament, Post-Covid fiscal rules: MEPs want EU countries to have more control. Retreived 9 January 2025 from https://www.europarl.europa.eu/topics/en/article/20240117STO16883/post-covid-fiscal-rules-meps-want-eu-countries-to-have-more-control).

Eurostat (2025), EU energy mix and dependency. Statistics Explained. Retreived 9 January 2025, from https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/SEPDF/cache/104551.pdf).

Eurostat (2025a), https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/tec00115__custom_13105456/default/table?lang=en [data dostępu: 09.01.2025 r.],

Eurostat (2025b), https://ec.europa.eu/eurostat/web/products-euro-indicators/w/2-06092024-ap [data dostępu: 09.01.2025 r.]

Eurostat (2025c), https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/nrg_pc_205__custom_14011738/default/bar?lang=en [data dostępu: 09.01.2025 r.]

Eurostat (2025d),

https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/nrg_pc_204/default/table?lang=en&category=nrg.nrg_price.nrg_pc [data dostępu: 09.01.2025 r.]

Eurostat (2025e),

https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/nrg_pc_203__custom_14731484/default/table?lang=en [data dostępu: 09.01.2025 r.]

Eurostat (2025f), https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/nrg_pc_202__custom_14730965/default/table?lang=en [data dostępu: 09.01.2025 r.]

Eurostat (2025g), https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/gov_10dd_edpt1__custom_13301520/default/table?lang=en [data dostępu: 09.01.2025 r.],

Eurostat (2025h), https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/GOV_10Q_GGNFA__custom_159487/bookmark/table?lang=en&bookmarkId=c39577f7-0d35-4a28-a767-1d4fbc4cbe12 [data dostępu: 09.01.2025 r.]

Eurostat (2025i), https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/gov_10dd_edpt1__custom_13339023/default/table?lang=en [data dostępu: 09.01.2025 r.]

Eurostat (2025j), https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/GOV_10Q_GGDEBT__custom_159473/bookmark/table?lang=en&bookmarkId=fb4f5a54-7857-4e10-970b-8dc0e5350384 [data dostępu: 09.01.2025 r.]

Fedorowicz, Z. (1998). Polityka fiskalna.Poznań : Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej.

Gajewski D. J., Karwat P., Olczyk A., Werner A., Wierzbicki J. (2021). Reakcja polskiej polityki podatkowej na kryzys związany z pandemią na tle państw Grupy Wyszehradzkiej. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.

Gałek, G. (2023). Znaczenie bezpieczeństwa energetycznego dla stabilności makroekonomicznej. w Raczkowski K., Komorowski P., Stabilność makroekonomiczna. Współczesne problemy podziału ryzyka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

Gołębiowska M., Jóźwik B. (2023). Rok 2023: stan gospodarek Europy Środkowej. Komentarze IEŚ (1024 (272/2023)).

Grądalski F., Guzikowski M. (2020). Stabilizacyjna polityka fiskalna i pieniężna w warunkach kryzysu pandemicznego – aspekty teoretyczne a przypadek Polski. w Kaleta M., Laska M., Żuchowska D., Polityka gospodarcza w niestabilnym otoczeniu - dylematy i wyzwania. Toruń: Wydawnictwo WSKSiM.

Kacperska E., Gomółka K., Kasprzak P., Łukasiewcz K., WróblewskiJ. (2023). Gospodarka w dobie pandemii COVID-19. Wybrane zagadnienia. Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.

Kalinowska, K. (2013). Antycykliczna polityka fiskalna w egzogenicznych teoriach wahań koniunkturalnych i praktyce krajów OECD. Studia Ekonomicze (170).

Kosztowniak A. (2023), Uwarunkowania odporności polskiego eksportu wobec pozostałych krajów Unii Europejskiej w okresie pandemii, [w:] Polska w obliczu szans i zagrożeń w globalnej gospodarce E. Przeździecka, M. Cygler (red.), OW SGH w Warszawie, s. 197-218), DOI:10.33119/978-83-8030-604-2_346.

Katarzyński D., Przekota G. (2024). Wpływ cen nośników energii na ceny produktów i usług. Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie, 71 (1).

Korczan M., (2023). Działania Rosji pogłębiające kryzys energetyczny w 2021 r. jako element wielokierunkowej presji na Unię Europejską. Wschód Europy. Studia humanistyczno – społeczne, 9 (2).

MFW (2025a), https://www.imf.org/en/Topics/imf-and-covid19/Policy-Responses-to-COVID-19#P;

MFW (2025b), https://www.imf.org/en/Topics/imf-and-covid19/Fiscal-Policies-Database-in Response-to-COVID-19 [data dostępu: 09.01.2025 r.].

NATO (05/09/2024), Wales Summit declaration, 5th September 2024. Retrived 9 January 2025 from https://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_112964.htm)

NATO (2024), Defence Expenditure of NATO Countries, 240617-def-exp-2024-en.pdf. Retrived 9 January 2025.

Przybylska-Mazur, A. (2015). Rola reguł polityki pieniężnej i fiskalnej w prowadzeniu polityki makroekonomicznej. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach (246).

Pakiet Stabilności i Wzrostu, Eur-lex, https://eur-lex.europa.eu/PL/legal-content/glossary/stability-and-growth-pact.html

Parlament Europejski, https://www.europarl.europa.eu/topics/pl/article/20240117STO16883/reguly-fiskalne-po-pandemii-parlament-chce-wiekszej-kontroli-dla-krajow-ue

Popa I., Condreanu D. (2010). Fiscal policy and its role in ensuring economic stability. MPRA Paper .

OECD. (2023). The intergovermental fiscal outlook and the implications of Russia’s war against Ukraine, high energy prices and inflation. (42), 2.

Orłowska, P. (2024). Bezpieczeństwo energetyczne Europy w kontekście wojny w Ukrainie. Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego (31).

Owsiak S. (2017). Finanse publiczne. Współczesne ujęcie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

PAP Biznes (19/06/2024), KE uruchamia procedurę nadmiernego deficytu wobec Polski. Retrived 9 January 2025 from https://biznes.pap.pl/wiadomosci/gospodarka/ke-uruchamia-procedure-nadmiernego-deficytu-wobec-polski-opis.

PAP Biznes (4/11/2024), PAP Biznes skrót wiadomości z 4 listopada, 2024. Retreived 9 January 2025 from https://biznes.pap.pl/wiadomosci/ekonomia-biznes-i-finanse/skrot-wiadomosci-poniedzialek-4-listopada-1700.

Portal Rady UE i Rady Europejskiej., https://www.consilium.europa.eu/pl/press/press-releases/2024/07/26/stability-and-growth-pact-council-launches-excessive-deficit-procedures-against-seven-member-states/

Portal Rady UE i Rady Europejskiej, Sankcje UE wobec Rosji, https://www.consilium.europa.eu/en/policies/sanctions-against-russia/

Prokopowicz, D. (2022). Kryzys energetyczny w Polsce jako skutek wojny w Ukrainie. W Cieślak E., Maj J., Pająk K., Prokopowicz D., Radomyski A., Soroka P., Sledź P., Przebieg i konsekwencje rosyjskiej agresji na Ukrainę. Aspekty geoplityczne, gospodarcze i wojskowe. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.

Prokopowicz, D. (2023). Kryzysy gospodarcze i finansowe w XXI wieku oraz zapobiegający im antykryzysowy interwencjonizm państwowy. w Szymańska K., Janczewski R. A., Problemy i wyzwania ekonomii i zarządzania XXI wieku (str. 135). Poznań: Wydawnictwo Naukowe FNCE.

Pronińska, K. (2023). Świat i Europa w obliczu kryzysu energetycznego: konsekwencje wojny, sankcji i rosyjskiej broni energetycznej. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Sklenář O., Łoskot-Strachota A., Oravcova V., Kotek P., Takácsné Tóth B. (2023). V4 Fiscalresponce to the energy crisis. AMO.

Sobol, M. (2024). Polityka budżetowa. [w] Kosztowniak A., Sobol M., Współczesna polityka gospodarcza. Warszawa: CeDeWu.

Szumarska, A. W. (2021). Wyzwania polityki fiskalnej dla państw Unii Europejskiej w dobie pandemii COVID-19. Studia BAS (3(67)), strony 117, 120.

Zembura, W. (2006). Zakres polityki fiskalnej i jej zadania w gospodarce rynkowej. Studia Ekonomiczne. Akademia Ekonomiczna w Katowicach (38).

Downloads

Published

2025-05-08

Issue

Section

Articles

How to Cite

Anti-crisis fiscal policy in the face of the COVID-19 pandemic and the energy crisis and its consequences. (2025). Central European Review of Economics & Finance, 50(1), 5-28. https://doi.org/10.24136/ceref.2025.001